چین با تسلط بر تولید عناصر خاکی کمیاب، نقش کلیدی در فناوریهای پیشرفته دارد و با کنترل صادرات، تنش تجاری با آمریکا را تشدید کرده است. آمریکا و استرالیا با سرمایهگذاری ۳ میلیارد دلاری بهدنبال کاهش وابستگی به چین هستند و پنتاگون نیز در پالایشگاه گالیوم استرالیا سرمایهگذاری میکند.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، چین با تسلط بر بیش از ۹۰ درصد از تولید جهانی عناصر خاکی کمیاب تصفیهشده، نقش بیبدیلی در تأمین انرژی فناوریهای پیشرفته ایفا میکند. این عناصر که در ساخت محصولات متنوعی از آیفونها تا وسایل نقلیه الکتریکی کاربرد دارند، به یکی از ابزارهای استراتژیک چین در جنگ تجاری با ایالات متحده مبدل شدهاند. تصمیم اخیر چین برای افزایش کنترل بر صادرات حتی مقادیر کمی از این عناصر، واکنشهای گستردهای را در سطح جهانی برانگیخته است و موجب شده تا دولت ترامپ به اعمال تعرفههای ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی تهدید کند.
در پاسخ به این چالش، کاخ سفید اعلام کرده است که ایالات متحده و استرالیا در شش ماه آینده بیش از ۳ میلیارد دلار در پروژههای معدنی حیاتی سرمایهگذاری خواهند کرد. این پروژهها که ارزش آنها بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار تخمین زده میشود، بهدنبال کاهش وابستگی به واردات از چین و تقویت زنجیره تأمین جهانی هستند. با این حال، هنوز زمان دقیقی برای آغاز تولید از این پروژهها مشخص نشده است.
بهعنوان بخشی از این توافق، پنتاگون نیز در ساخت یک پالایشگاه پیشرفته گالیوم در غرب استرالیا سرمایهگذاری خواهد کرد. این پالایشگاه با ظرفیت تولید ۱۰۰ تن در سال، بهعنوان یکی از گامهای مهم در جهت تقویت زیرساختهای تولیدی ایالات متحده و کاهش وابستگی به چین تلقی میشود. در همین راستا، بانک صادرات-واردات ایالات متحده نیز در حال صدور نامههای حمایتی برای تأمین مالی این پروژهها است.
با توجه به این تحولات، پیشبینی میشود که در صورت موفقیت این پروژهها، توازن قدرت در بازار جهانی عناصر خاکی کمیاب دستخوش تغییرات قابلتوجهی شود. این امر نه تنها به کاهش وابستگی غرب به چین کمک خواهد کرد، بلکه میتواند به تنوعبخشی به منابع تأمین این عناصر حیاتی نیز منجر شود. در نهایت، این تلاشها نشاندهنده اهمیت استراتژیک عناصر خاکی کمیاب در اقتصاد جهانی و نقش آنها در رقابتهای ژئوپلیتیکی است.
