افزایش قیمت بنزین در ایران بدون اصلاح ساختاری و نوسازی ناوگان خودروها، تنها فشار مالی بر خانوارها را افزایش میدهد. برای بهبود کارایی سوخت و کاهش مصرف، نیاز به سیاستهای جامع و تشویق به استفاده از خودروهای کممصرف است.
به نقل از خبرگزاری جهان صنعت نیوز، افزایش قیمت بنزین در ایران، بدون اصلاح ساختاری در مصرف سوخت خودروهای داخلی، تأثیرات پایداری بر اقتصاد ندارد. بخش عمدهای از ناوگان سبک کشور شامل خودروهایی است که به دلیل فناوری قدیمی و فرسودگی، مصرف سوخت بالایی دارند. این خودروها که با فناوری دو دهه پیش تولید شدهاند، تقریباً ۱.۵ تا ۲ برابر بیشتر از همتایان خارجی خود بنزین مصرف میکنند. در غیاب برنامههای مؤثر برای نوسازی ناوگان و ارتقای تکنولوژی، افزایش قیمت سوخت تنها به فشار مالی بر خانوارها میافزاید، بدون اینکه به بهبود کارایی سوخت منجر شود.
دولت تاکنون هیچ برنامه اجرایی مشخصی برای کاهش مصرف سوخت یا الزام خودروسازان به بهروزرسانی فناوری و اسقاط خودروهای فرسوده ارائه نکرده است. این در حالی است که اجرای سیاستهای قیمتگذاری سوخت بدون اصلاحات فنی، کشور را در چرخهای از اتلاف بنزین نگه میدارد. از سال ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۳، کمتر از ۱۰۰ هزار خودرو اسقاط شدهاند، در حالی که بیش از ۱۳ میلیون خودروی فرسوده همچنان در حال استفادهاند و هر یک تا سه برابر خودروهای استاندارد مصرف دارند. توقف برنامههای اسقاط و عدم پیشرفت در ورود خودروهای هیبریدی، وضعیت را پیچیدهتر کرده است.
کارشناسان اقتصادی دو دیدگاه متفاوت درباره ترتیب اصلاحات دارند. در اقتصادهای رقابتی، افزایش قیمت سوخت به طور طبیعی تقاضا برای خودروهای کممصرف را افزایش میدهد. اما در ایران، با بازار رقابتی محدود و عدم وجود انگیزههای کافی برای تغییر فناوری، این افزایش قیمت تنها به بار مالی برای مصرفکنندگان تبدیل میشود. برای خروج از این چرخه معیوب، نیازمند سیاستهای جامع و هماهنگ در زمینه بهروزرسانی فناوری و تشویق به استفاده از خودروهای کممصرف هستیم.
در نهایت، برای دستیابی به مصرف بهینه سوخت و کاهش فشار اقتصادی بر خانوارها، ضروری است که دولت با اتخاذ سیاستهای مدبرانه و اجرای برنامههای مؤثر، به سمت نوسازی ناوگان و ارتقای فناوری خودروها حرکت کند. تنها از این طریق است که میتوان به یک اقتصاد پایدار و کارآمد در مصرف انرژی دست یافت.
