تحریمهای غربی علیه روسیه به جای تضعیف اقتصاد این کشور، به تقویت اقتصاد سایه و ناوگان تاریک منجر شدهاند. چین و هند همچنان بخش عمدهای از نفت روسیه را خریداری میکنند و این وضعیت نشاندهنده ناکارآمدی تحریمها و نیاز به بازنگری استراتژیهاست.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در صحنه پیچیده و پرتنش ژئوپلیتیک انرژی، آسیا، به ویژه چین و هند، به عنوان بازیگران اصلی، اکنون بیش از ۸۰ درصد از کل صادرات نفت خام روسیه را جذب میکنند. این تغییر چشمگیر در الگوی تجاری، پس از آغاز جنگ اوکراین، به وضوح نشاندهنده تغییرات عمده در بازار جهانی انرژی است. ایالات متحده و متحدان غربی آن، با اعمال تحریمهای نفتی علیه روسیه، در تلاش برای کاهش درآمدهای انرژی این کشور و تضعیف تواناییهای مالی آن برای ادامه جنگ در اوکراین بودهاند. با این حال، واقعیتهای موجود نشان میدهد که این تحریمها نه تنها به هدف خود نرسیدهاند، بلکه به ایجاد یک اقتصاد سایه جدید منجر شدهاند.
این اقتصاد سایه که در مسیرهای خاکستری بازار جهانی انرژی فعالیت میکند، با استفاده از مسیرهای کشتیرانی نامشخص و همکاریهای بیسروصدای کشورهای بریکس، به حیات خود ادامه میدهد. در حالی که تحریمهای غربی به عنوان ابزاری برای محدود کردن اقتصاد روسیه مطرح شدهاند، تغییر مسیرهای تجاری و تغییر نام محمولهها تحت برچسب «ناشناخته» نشان میدهد که این اقدامات بیشتر به عنوان موانع جزئی عمل کردهاند تا ابزارهای موثر. در واقع، ادعای کاهش واردات نفت توسط هند و چین چیزی جز یک توهم دادهای نیست و این کشورها همچنان به خرید نفت از روسیه ادامه میدهند.
تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که تحریمها به جای منزوی کردن مسکو، به تقویت شبکههای غیررسمی و ایجاد فرصتهای جدید برای تجارت در سایه منجر شدهاند. این تحولات، نه تنها نشاندهنده مقاومت روسیه در برابر فشارهای بینالمللی است، بلکه به وضوح بیانگر ناکارآمدی تحریمها در دستیابی به اهداف تعیینشده است. با توجه به این شرایط، پیشبینی میشود که در آینده نزدیک، تغییرات بیشتری در الگوهای تجاری و اقتصادی جهان رخ دهد که میتواند به نفع کشورهایی باشد که در حال حاضر از این اقتصاد سایه بهرهبرداری میکنند.
در جمعبندی، تحریمهای غربی علیه روسیه، به جای تضعیف اقتصاد این کشور، به ایجاد یک ناوگان تاریک و اقتصاد سایه منجر شدهاند که همچنان به حیات خود ادامه میدهد. این وضعیت، ضرورت بازنگری در استراتژیهای تحریمی و درک بهتر از دینامیکهای پیچیده بازار جهانی انرژی را بیش از پیش نمایان میسازد.
