اقتصاد ایران با افزایش نرخ فقر و فشار اقتصادی مواجه است؛ خط فقر برای خانوارها به شدت افزایش یافته و پیشبینی میشود این روند ادامه یابد. این وضعیت میتواند به ناآرامیهای اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی منجر شود و نیازمند سیاستهای اقتصادی کارآمد است.
به نقل از خبرگزاری تجارت نیوز، در سالهای اخیر، اقتصاد ایران با چالشهای متعددی مواجه شده است که یکی از مهمترین آنها افزایش نرخ فقر در کشور است. بر اساس گزارشهای رسمی، در پایان اسفند ۱۳۹۴، خط فقر برای یک خانوار چهار نفره در تهران به میزان ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شد و تا سال ۱۳۹۷ تغییر چندانی نیافت. اما در همان سال، شاهد افزایش ۲۵ درصدی این شاخص بودیم که خط فقر را به ۳ میلیون تومان رساند. این روند افزایشی در سالهای بعد نیز ادامه یافت و در سال ۱۴۰۱ به اوج خود رسید.
آمارهای مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که خط فقر متوسط کشوری در پایان سال ۱۴۰۰ برای یک خانوار چهار نفره به ۴.۵ میلیون تومان رسید و تنها در کمتر از شش ماه، این عدد به ۷.۵ میلیون تومان افزایش یافت. این تغییرات نشاندهنده فشار اقتصادی فزایندهای است که بر دوش خانوارهای ایرانی سنگینی میکند. در پایان سال ۱۴۰۰، حدود ۲۵ میلیون نفر زیر خط فقر زندگی میکردند، وضعیتی که به وضوح نشاندهنده فرسایش اجتماعی ناشی از کاهش درآمدها است.
پیشبینیهای اقتصادی نیز حاکی از آن است که این روند نگرانکننده ادامه خواهد یافت. گزارشها نشان میدهد که تنها در سال ۲۰۲۵، بیش از ۲.۵ میلیون نفر به جمعیت فقرا افزوده شده و نسبت جمعیت زیر خط فقر با درآمد روزانه ۸.۳۰ دلار از ۳۳.۲ درصد در سال ۲۰۲۴ به ۳۵.۴ درصد در سال ۲۰۲۵ افزایش یافته است. انتظار میرود که در سال ۲۰۲۶، با اضافه شدن حدود ۳ میلیون نفر دیگر به جمعیت فقرا، این نرخ همچنان رو به افزایش باشد.
در نهایت، این دادهها زنگ خطری جدی برای اقتصاد و جامعه ایران به شمار میروند. افزایش نرخ فقر نه تنها به معنای کاهش سطح رفاه عمومی است، بلکه میتواند به ایجاد ناآرامیهای اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی به سیاستهای اقتصادی منجر شود. برای مقابله با این چالش، نیاز به برنامهریزی دقیق و اجرای سیاستهای اقتصادی کارآمد بیش از پیش احساس میشود.
