تحولات اواخر قرن بیستم و بحران اقتصادی ۱۳۸۷ چالشهای جدی برای لیبرالیسم ایجاد کرد. دو جبهه سوسیالیستی و پوپولیستی علیه آن شکل گرفتند. احزاب جدید قدرت یافته و لیبرالیسم نیازمند بازنگری است تا با شرایط جدید جهانی تطبیق یابد.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، پیروزی و تحولات شگرفی که در اواخر قرن بیستم رخ داد، بسیاری از اندیشمندان را به این باور رساند که تاریخ به پایان خود نزدیک شده و لیبرالیسم به عنوان پیروز نهایی بر صدر نشسته است. اما آیا واقعاً این پایان تاریخ بود؟ در حالی که میلیونها نفر در سراسر جهان طعم آموزههای لیبرالیسم را میچشیدند، کمتر از دو دهه بعد، بحران اقتصادی جهانی سال ۱۳۸۷ زنگ خطری برای این نظریه به صدا درآورد.
این بحران اقتصادی، دو جبهه عمده را علیه لیبرالیسم برانگیخت. نخستین جبهه، با ریشههای سوسیالیستی، به رد لیبرالیسم پرداخت و در قالب جنبشهایی همچون اشغال والاستریت و اعتراضات کارگری و دانشجویی در سراسر جهان نمود یافت. جبهه دوم، با خالی کردن لیبرالیسم از محتوای اصلی خود، در لباس پوپولیسم و راست افراطی ظاهر شد. این جریان به ویژه از میانه دهه ۱۳۹۰ و با افزایش تنشهای مهاجرتی ناشی از جنگها، مانند جنگ داخلی سوریه، به اوج خود رسید و تقریباً تمامی کشورها را تحت تأثیر قرار داد.
احزاب و افکاری که تا یک دهه پیش دستاوردی نداشتند، اکنون به نیرویی قدرتمند تبدیل شدهاند. از حزب اصلاحات بریتانیا و آلترناتیو آلمان تا اجتماع ملی فرانسه و ترامپیستها در آن سوی اقیانوس اطلس، همگی نشاندهنده تغییرات عمیق در صحنه سیاسی جهان هستند. این تحولات نشان میدهد که لیبرالیسم کلاسیک با چالشهای جدی مواجه است و نیازمند بازنگری و تطبیق با شرایط جدید جهانی است.
با توجه به این روندها، پیشبینی میشود که در دهههای آینده، شاهد تغییرات بیشتری در ساختارهای اقتصادی و سیاسی جهان باشیم. اقتصاددانان و تحلیلگران بر این باورند که برای مقابله با این چالشها، لیبرالیسم نیازمند بازتعریف و انطباق با نیازهای جدید جامعه جهانی است. در نهایت، این تحولات میتواند به ایجاد نظامهای اقتصادی و سیاسی پایدارتری منجر شود که توانایی پاسخگویی به نیازهای متغیر جهانی را دارند.
