حقآبه هیرمند همچنان چالشی دیپلماتیک بین ایران و افغانستان است که با تغییرات سیاسی و قدرتگیری طالبان پیچیدهتر شده است. این مسئله تاریخی و استراتژیک، نیازمند دیپلماسی فعال و همکاری بینالمللی برای حل و فصل پایدار است.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، حقآبه هیرمند همچنان بهعنوان یکی از مسائل پیچیده و حیاتی در روابط دیپلماتیک میان ایران و افغانستان باقی مانده است. با تغییرات سیاسی در افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان، این موضوع به چالشی مداوم برای تهران و کابل تبدیل شده است. وزارت خارجه دولت چهاردهم بر اهمیت دیپلماسی آب تأکید کرده و تلاشهای متعددی برای گفتگو و تعامل با حکومت طالبان صورت گرفته است. با این حال، در عمل، پیشرفت قابلتوجهی در حل این معضل مشاهده نشده است.
مسئله حقآبه هیرمند ریشهای تاریخی دارد و به معاهدهای بازمیگردد که در سال ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان به امضا رسید. این معاهده بهعنوان یکی از توافقنامههای مهم منطقهای در زمینه تقسیم منابع آب مشترک شناخته میشود. با توجه به اهمیت استراتژیک این منابع، اختلافات پیرامون آن همچنان بهعنوان یک نقطه تنش در روابط دو کشور باقی مانده است.
ایران علاوه بر افغانستان، با چندین کشور همسایه دیگر نیز در حوزه دیپلماسی آب و حقآبه با چالشهای مشابهی روبرو است. از جمله این کشورها میتوان به ترکیه، عراق، ترکمنستان و پاکستان اشاره کرد. این اختلافات عمدتاً به رودخانهها و منابع آبی مشترکی مربوط میشود که از مرزهای ایران عبور میکنند. با این حال، بیشترین تنش سیاسی و زیستمحیطی به مسئله هیرمند و رودخانههای مرتبط با آن بازمیگردد.
با توجه به اهمیت حیاتی منابع آبی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی، پیشبینی میشود که دیپلماسی آب در سالهای آینده به یکی از اولویتهای اصلی سیاست خارجی ایران تبدیل شود. تلاشهای مداوم برای حل و فصل این چالشها و ایجاد توافقات پایدار میتواند نقش کلیدی در تقویت روابط منطقهای و کاهش تنشهای سیاسی ایفا کند.
در نهایت، حل مسئله حقآبه هیرمند نیازمند اراده سیاسی قوی و همکاریهای بینالمللی است. با توجه به روندهای فعلی و اهمیت استراتژیک این منابع، انتظار میرود که ایران با اتخاذ رویکردی جامع و مبتنی بر دیپلماسی فعال، به دنبال تحقق منافع ملی خود در این حوزه باشد.
