در سالهای اخیر، سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه دولت ایران بهطور قابلتوجهی افزایش یافته و وابستگی به نفت کاهش یافته است. این تغییرات نیازمند اصلاحات ساختاری و سیاستهای اقتصادی هوشمندانه برای ایجاد منابع درآمدی پایدار و کاهش نوسانات بازار نفت است.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در سالهای اخیر، ساختار درآمدی دولت ایران شاهد تحولات چشمگیری بوده است. برخلاف گذشته که درآمدهای نفتی و مالیاتی تقریباً سهمی برابر داشتند، اکنون سهم درآمدهای مالیاتی بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است. بر اساس آمارهای منتشر شده، درآمد نفتی کشور از حدود ۷۳.۸ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۵ به حدود ۴۸۱ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ رسیده است. در همین حال، درآمدهای مالیاتی از ۸۳.۵ هزار میلیارد تومان به حدود ۸۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. این تغییرات نشاندهنده یک جابهجایی مهم در منابع درآمدی دولت است که میتواند پیامدهای فراوانی برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد.
افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه دولت، نشان از تلاش برای کاهش وابستگی به نفت و حرکت به سوی درآمدهای پایدارتر دارد. این تغییر، هرچند مثبت، اما همچنان با چالشهای ساختاری مواجه است. اقتصاد ایران به دلیل وابستگی طولانیمدت به درآمدهای نفتی، نیازمند تنوعبخشی به منابع درآمدی خود است تا بتواند در برابر نوسانات بازار جهانی نفت مقاومت کند. این امر نیازمند اصلاحات ساختاری و سیاستهای اقتصادی هوشمندانه است که بتواند منابع درآمدی جدیدی را برای دولت ایجاد کند.
با توجه به روند فعلی، پیشبینی میشود که سهم درآمدهای مالیاتی در سالهای آینده همچنان افزایش یابد. این امر میتواند به دولت کمک کند تا از فشارهای ناشی از نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی کاسته و ثبات بیشتری را در بودجه خود ایجاد کند. با این حال، برای دستیابی به این هدف، دولت باید به اصلاحات اقتصادی و بهبود نظام مالیاتی ادامه دهد تا بتواند از ظرفیتهای بالقوه این بخش بهرهبرداری کند.
در نهایت، کاهش وابستگی به نفت و افزایش سهم درآمدهای مالیاتی، نه تنها به ثبات اقتصادی کشور کمک میکند، بلکه میتواند زمینهساز توسعه پایدار و متوازنتری باشد. با توجه به این تحولات، لازم است که سیاستگذاران اقتصادی با دقت و هوشمندی به برنامهریزیهای بلندمدت بپردازند تا بتوانند از فرصتهای پیش رو به بهترین نحو استفاده کنند و چالشهای موجود را بهطور مؤثر مدیریت نمایند.
