طالبان با استفاده از موقعیت جغرافیایی افغانستان و منابع آبی استراتژیک، بهعنوان اهرم فشار بر ایران و پاکستان عمل میکند. این گروه با برنامهریزی برای ساخت سدهای جدید، نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را در منطقه تقویت کرده و چالشهای دیپلماتیک ایجاد میکند.
به نقل از خبرگزاری ایران جیب، در شرایطی که ایران و پاکستان با بحرانهای آب روبرو هستند، طالبان با بهرهگیری از موقعیت جغرافیایی افغانستان، بهطور مؤثری «قدرت آب» را به ابزاری برای فشار و چانهزنی تبدیل کرده است. افغانستان، هرچند از نظر جغرافیایی کشوری محصور در خشکی است، اما از نظر هیدرولوژیک در نقطهای استراتژیک و بالادستی نسبت به دو کشور بزرگ منطقه قرار دارد. رودخانههای مهم این کشور، از جمله کنر، کابل و ایندوس در شرق و هلمند–هامون در غرب، منابع آبی حیاتی برای همسایگانش بهشمار میروند.
این موقعیت جغرافیایی، افغانستان را به «دروازهبان آب» تبدیل کرده است، وضعیتی که طالبان به خوبی از آن بهره میبرد. با وجود عدم شناخت بینالمللی و اقتصاد ناپایدار، طالبان به منابع آبی دسترسی دارد که ایران و پاکستان قادر به جایگزینی آن نیستند. این امر به طالبان امکان میدهد تا با استفاده از منابع آبی خود، نفوذ سیاسی و اقتصادی خود را در منطقه افزایش دهد.
در سال ۱۴۰۴، مقامهای طالبان اعلام کردند که قصد دارند سدهای جدیدی در امتداد رود کنر احداث کنند. این اعلامیه، بهگفته تحلیلگران اقتصادی، بیش از آنکه جنبه فنی و مالی داشته باشد، حامل پیامهای سیاسی است. این پروژهها نه تنها بهعنوان نمادی از قدرتنمایی طالبان در منطقه محسوب میشوند، بلکه بهعنوان ابزاری برای اعمال فشار بر همسایگان نیز بهکار گرفته میشوند.
با توجه به نقش کلیدی افغانستان در تأمین منابع آبی منطقه، پیشبینی میشود که طالبان همچنان از این اهرم برای تقویت موقعیت خود در مذاکرات بینالمللی استفاده کند. این امر میتواند پیامدهای اقتصادی و سیاسی گستردهای برای ایران و پاکستان بههمراه داشته باشد. در نهایت، مدیریت منابع آبی در این منطقه به یکی از چالشهای اصلی سیاستگذاری اقتصادی و دیپلماتیک تبدیل خواهد شد.
