ضرورت بازبینی در نقش «نور» در معماری معاصر ایران

به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، در دنیای امروز، هزینه‌های هنگفتی صرف ساخت‌وساز می‌شود، اما در بسیاری از پروژه‌ها، نور تنها به‌عنوان ابزاری برای روشنایی در نظر گرفته می‌شود و نه عاملی برای ارتقای کیفیت فضا، بهره‌وری و امنیت. این غفلت منجر به ایجاد ساختمان‌هایی پرنور اما بی‌روح و شهرهایی شده است که در شب خاموش و بی‌حس می‌شوند. این در حالی است که در معماری سنتی ایران، نور جایگاهی بنیادین داشته و از طریق عناصری چون بادگیر و شیشه‌های رنگی، هویت فضای شهری را شکل می‌داده است. با این حال، معماری معاصر کشور در بسیاری از پروژه‌های شهری و ساختمانی از این عنصر حیاتی غافل مانده است.

نور نه تنها ابزاری برای دیدن، بلکه وسیله‌ای برای ایجاد هویت، امنیت و پایداری شهری است. نگاه صرفاً فنی و تزئینی به نور باعث شده که کیفیت فضاهای عمومی و حتی بهره‌وری محیط‌های کاری در شهرها کاهش یابد. در ایران، اغلب مفهوم «نور» با «روشنایی» اشتباه گرفته می‌شود، در حالی که روشنایی تنها جنبه فنی و فیزیکی دارد. نور در معماری و شهرسازی مفهومی کیفی است که بر احساس، جهت‌یابی، ادراک و حتی رفتار انسان اثر می‌گذارد. این تفاوت بنیادی نیازمند درکی عمیق‌تر و کاربردی‌تر از نور در طراحی‌های معاصر است.

با وجود سرمایه‌گذاری‌های بالا در تجهیزات نورپردازی، نبود درک صحیح از ماهیت نور منجر به نتایجی شده که نه تنها مطلوب نیستند، بلکه به هدررفت منابع نیز منجر می‌شوند. درک عمیق‌تر از نقش نور می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهری و افزایش بهره‌وری اقتصادی منجر شود. این امر نیازمند تغییر نگرش معماران و برنامه‌ریزان شهری به نور به‌عنوان عنصری کلیدی در طراحی و توسعه فضاهای شهری است.

پیش‌بینی می‌شود که با توجه به روندهای جهانی و افزایش آگاهی عمومی، توجه به نور به‌عنوان عنصری فراتر از روشنایی، در آینده‌ای نزدیک به یکی از اولویت‌های اصلی در طراحی شهری و معماری ایران تبدیل شود. این تغییر نگرش می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهری و افزایش بهره‌وری اقتصادی منجر شود. در نهایت، بازبینی در نقش نور و استفاده بهینه از آن می‌تواند به ایجاد شهرهایی زنده و پویا منجر شود که هم در روز و هم در شب جاذبه‌های خود را حفظ کنند.