برنامههای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران به دلیل تأخیر در تأمین مالی و چالشهای فنی و اداری محدود شدهاند. با وجود افزایش ظرفیت به ۲۲۰۰ مگاوات، عدم تخصیص بودجه کافی توسعه را متوقف کرده است. همکاری دولتی و خصوصی و رفع موانع مالی ضروری است.
به نقل از خبرگزاری عصر اقتصاد، در اردیبهشت سال جاری، محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و رئیس ساتبا، با اطمینان خاطر از برنامههای بلندپروازانهای سخن گفت که قرار بود هر ماه هزار مگاوات به شبکه برق کشور افزوده شود. این وعدهها شامل پروژههای خورشیدی و بادی در ۳۱ استان بود که با همکاری بخشهای دولتی و خصوصی به بهرهبرداری میرسید. با این حال، تأخیر در تأمین منابع مالی و چالشهای فنی و اداری، این برنامهها را تنها به روی کاغذ محدود کرد. طی دو دهه گذشته، ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر در ایران تنها به ۱۲۳۲ مگاوات رسیده بود، اما سال گذشته این رقم به ۲۲۰۰ مگاوات افزایش یافت. با این حال، عدم تخصیص بودجه کافی، توسعه این بخش را به حالت تعلیق درآورده است.
بر اساس برنامههای اعلام شده، برای دستیابی به ۳۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید، نیاز به ۱.۵ میلیارد دلار بودجه بود که باید ۵۰۵ میلیون دلار آن تا ابتدای سال در اختیار ساتبا قرار میگرفت. اما در واقعیت، تا پایان ششماهه نخست سال، تنها معادل بودجه ماه اول تخصیص یافت. مسئولان اذعان دارند که اگر بودجه بهموقع تأمین میشد، امروز ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور از مرز ۵۰۰۰ مگاوات عبور کرده بود. با این حال، بخش خصوصی نشان داده که در این مسیر پای کار است و در پنج ماه نخست سال جاری، ۷۰۰ مگاوات پروژه خورشیدی خصوصی آغاز شده که دو برابر سال گذشته است.
این وضعیت نشاندهنده اهمیت استراتژیک سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و ضرورت رفع موانع مالی و اداری است. تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که با توجه به پتانسیل بالای کشور در حوزه انرژیهای پاک، میتوان با برنامهریزی دقیق و تأمین مالی مناسب، بهطور قابلتوجهی به اهداف توسعه پایدار نزدیک شد. در شرایط کنونی، همکاری مؤثر بین بخشهای دولتی و خصوصی و ایجاد زیرساختهای مناسب، میتواند به تحقق این اهداف کمک کند.
در پایان، باید گفت که تحقق وعدههای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران، نیازمند توجه ویژه به چالشهای موجود و اتخاذ رویکردهای نوین در تأمین مالی و مدیریت پروژهها است. با پیشبینیها و تحلیلهای اقتصادی موجود، میتوان امیدوار بود که با رفع موانع کنونی، کشور بهزودی به یکی از پیشروان منطقه در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل شود.
