کاهش مصرف سوخت در پی اجرای طرح سه نرخی شدن بنزین، به دلیل شوک روانی اولیه بوده و ممکن است پایدار نباشد. برای مدیریت مؤثر مصرف و کاهش قاچاق، نیاز به اصلاحات ساختاری و سیاستهای جامعتر در حوزه انرژی و اقتصاد است.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در حالی که حدود ده روز از اجرای طرح سه نرخی شدن بنزین در کشور میگذرد، کاهش مصرف سوخت به موضوعی بحثبرانگیز تبدیل شده است. به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، مصرف بنزین در هفته گذشته نسبت به متوسط مصرف آذرماه، حدود ۹ میلیون لیتر کاهش یافته است. اما آیا این کاهش مصرف پایدار خواهد بود؟ آرش نجفی، رئیس انجمن بهینهسازی مصرف انرژی، معتقد است که این کاهش عمدتاً ناشی از شوک روانی اولیه اجرای طرح بوده و ممکن است در بلندمدت ادامه نیابد.
در این میان، مسئله قاچاق سوخت نیز به چالشی جدی بدل شده است. عبداله باباخانی، کارشناس بینالمللی انرژی، بر این باور است که افزایش قیمت بنزین در سطوح بالای مصرف، با هدف کاهش قاچاق طراحی شده است. با این حال، وی هشدار میدهد که نوسانات نرخ ارز میتواند این تاثیر را در کوتاهمدت خنثی کند. این دیدگاه نشان میدهد که سیاستگذاران باید به دقت تاثیرات اقتصادی و روانی این تغییرات را رصد کنند تا از اهداف اصلی طرح دور نشوند.
از سوی دیگر، مالک شریعتی، نماینده مجلس، به صراحت اعلام کرده است که این مصوبه نه تنها به کاهش مصرف سوخت نمیانجامد، بلکه مانع قاچاق نیز نخواهد شد. وی تاکید دارد که این طرح تنها به افزایش درآمدهای محدود دولت منجر میشود. این اظهارات نشان میدهد که برای دستیابی به اهداف بلندمدت، باید سیاستهای جامعتری در حوزه انرژی و اقتصاد اتخاذ شود.
با توجه به این تحلیلها، به نظر میرسد که برای پایداری کاهش مصرف سوخت، نیاز به اصلاحات ساختاری و سیاستهای جامعتری در حوزه انرژی و اقتصاد داریم. تنها در این صورت است که میتوان به مدیریت مؤثر مصرف سوخت و کاهش قاچاق امیدوار بود. در نهایت، موفقیت این طرح به توانایی دولت در تطبیق سیاستها با شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور بستگی دارد.
