کاهش مصرف بنزین در ایران به دلیل شوک روانی طرح جدید قیمتگذاری است و نه تغییرات ساختاری. قاچاق سوخت و نوسانات ارزی چالشهای جدی هستند. برای پایداری کاهش مصرف، نیاز به رویکرد جامع شامل بهبود زیرساختها و افزایش بهرهوری است.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در روزهای اخیر، کاهش مصرف بنزین در کشور به موضوعی داغ در محافل اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است. این کاهش که به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش، در مقایسه با متوسط مصرف آذرماه به ۹ میلیون لیتر در روز رسیده، سوالاتی را درباره پایداری آن برانگیخته است. آرش نجفی، رییس انجمن بهینهسازی مصرف انرژی، معتقد است که این کاهش عمدتاً ناشی از شوک روانی اجرای طرح جدید قیمتگذاری بنزین بوده و نه ناشی از تغییرات ساختاری در الگوی مصرف.
در همین حال، موضوع قاچاق سوخت همچنان به عنوان چالشی جدی مطرح است. عبداله باباخانی، کارشناس بینالمللی انرژی، هشدار داده که هرچند افزایش قیمت در سطوح بالای مصرف به منظور کاهش قاچاق طراحی شده، اما نوسانات نرخ ارز میتواند این تلاشها را در کوتاهمدت بیاثر کند. این موضوع نشاندهنده پیچیدگیهای اقتصادی و اجتماعی است که سیاستگذاران باید در نظر بگیرند.
مالک شریعتی، نماینده مجلس، به صراحت اعلام کرده که مصوبه جدید نه تنها به کاهش مصرف نمیانجامد، بلکه ممکن است به افزایش درآمدهای محدود دولت منجر شود، بدون اینکه تاثیر قابل توجهی بر قاچاق سوخت داشته باشد. این اظهارات نشاندهنده نگرانیهای موجود در میان تصمیمگیران و کارشناسان درباره کارایی این طرح است.
در نهایت، برای دستیابی به پایداری در کاهش مصرف سوخت، نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه هستیم که نه تنها بر قیمتگذاری متمرکز باشد، بلکه به بهبود زیرساختها، افزایش بهرهوری و تقویت رقابت در صنعت خودروسازی نیز توجه کند. تنها از این طریق میتوان امیدوار بود که کاهش مصرف سوخت به یک دستاورد پایدار تبدیل شود و تاثیرات مثبت اقتصادی و زیستمحیطی به همراه داشته باشد.
