کریدور شمال–جنوب به عنوان یک مسیر ترانزیتی نوظهور، به دلیل کاهش زمان و هزینههای حمل کالا و پاسخ به انحصار مسیرهای تجارت جهانی، به یک متغیر ژئوپلیتیکی مهم تبدیل شده است. این مسیر میتواند نقش کشورهای منطقه را در معادلات جهانی تقویت کند.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، کریدور بینالمللی شمال–جنوب به عنوان یک مسیر ترانزیتی نوظهور، اکنون در مرکز توجه نهادهای آمریکایی قرار گرفته است. این توجه نشان از آن دارد که این مسیر، فراتر از یک پروژه حملونقل، به یک متغیر ژئوپلیتیکی مهم تبدیل شده است. هنگامی که یک پروژه از حوزههای فنی به تحلیلهای امنیتی و ژئوپلیتیکی راه مییابد، این امر دلالت بر تغییر جایگاه آن در معادلات قدرت جهانی دارد. کریدور شمال–جنوب دقیقاً در چنین نقطهای قرار دارد و از دید ناظران غربی، نه تنها یک مسیر تجاری جایگزین، بلکه بخشی از روند تضعیف نظم اقتصادی غربمحور به شمار میرود.
در ظاهر، کریدور شمال–جنوب به منظور کاهش زمان و هزینههای حمل کالا میان روسیه، آسیای مرکزی، ایران و جنوب آسیا طراحی شده است. اما در باطن، این مسیر پاسخی استراتژیک به انحصار تاریخی مسیرهای تجارت جهانی محسوب میشود. پیش از این، بخش عمده صادرات روسیه از طریق گذرگاههایی مانند دریای سیاه، کانال سوئز و دریای سرخ انجام میشد؛ مسیرهایی که طولانی و پرهزینه بوده و در معرض فشارهای سیاسی و تحریمی غرب قرار داشتند. تحولات ژئوپلیتیکی اخیر، از جمله جنگ اوکراین و تشدید تنشهای بینالمللی، بر اهمیت این کریدور افزوده است.
با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی و اقتصادی اخیر، کریدور شمال–جنوب به عنوان یک شریان حیاتی در تجارت جهانی مطرح شده است. این مسیر نه تنها به کاهش وابستگی به گذرگاههای سنتی کمک میکند، بلکه به کشورهای منطقه امکان میدهد تا از فشارهای سیاسی و اقتصادی غرب رهایی یابند. در نتیجه، این کریدور میتواند به عنوان یک ابزار استراتژیک در دست کشورهای منطقه برای تقویت موقعیت خود در معادلات جهانی عمل کند.
در پایان، با توجه به روند رو به رشد اهمیت کریدور شمال–جنوب، پیشبینی میشود که این مسیر به یکی از محورهای اصلی تجارت جهانی تبدیل شود. این تحول میتواند به تغییرات عمدهای در ساختار اقتصادی و ژئوپلیتیکی جهان منجر شود و نقش کشورهای منطقه را در معادلات جهانی تقویت کند. بنابراین، آینده این کریدور به عنوان یک شریان استراتژیک در تجارت جهانی، نیازمند توجه و بررسی دقیقتری است.
