کریدور شلمچه–بصره؛ تحولی ژئوپلیتیکی در روابط ایران و عراق

کریدور شلمچه-بصره با اتصال ریلی ۳۲ کیلومتری، میتواند ژئوپلیتیک ایران و عراق را تغییر دهد و نقش آنها را در تجارت جهانی ارتقا دهد. این پروژه استراتژیک، با رفع موانع سیاسی و اقتصادی، به توسعه اقتصادی و همکاریهای منطقهای کمک میکند.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در میان ۳۲ کیلومتر ریل که شلمچه را به بصره متصل میکند، معادلهای ژئوپلیتیکی نهفته است که میتواند فراتر از یک پروژه حملونقلی ساده، آینده روابط ایران و عراق را بازتعریف کند و جایگاه منطقهای تهران و نقش بغداد در تجارت جهانی را به شکلی بنیادین تغییر دهد. این کریدور که به گفته مسعود پزشکیان تا پایان سال جاری به بهرهبرداری خواهد رسید، به عنوان یکی از پروژههای راهبردی، سالهاست میان دو کشور معطل مانده است. در منطقهای که کریدورها به اندازه ناوگان نظامی اهمیت یافتهاند، این مسیر کوتاه اما استراتژیک میتواند نقشی کلیدی در تغییر آرایش قدرت منطقهای ایفا کند.
کریدور شلمچه–بصره نه تنها میتواند ایران را از بنبست ژئواکونومیک نجات دهد، بلکه برای عراق نیز فرصتی است تا از اقتصاد تکمحصولی نفتی خود فاصله بگیرد. این مسیر ریلی، با ایجاد امکان ترانزیت کالا و خدمات، میتواند به تقویت اقتصادهای هر دو کشور کمک کند و در عین حال، نقش آنها را در تجارت جهانی ارتقا دهد. در شرایطی که خطوط ریلی به عنوان شریانهای حیاتی اقتصاد جهانی شناخته میشوند، این پروژه میتواند به عنوان پلی برای گسترش همکاریهای اقتصادی و سیاسی عمل کند.
با وجود اهمیت راهبردی این کریدور، پرسش کلیدی این است که چرا تاکنون این ریل خاموش مانده است و روشنشدن آن چه پیامدهایی خواهد داشت؟ تحلیلگران بر این باورند که موانع سیاسی و اقتصادی، از جمله تحریمها و نوسانات بازار نفت، از جمله عواملی هستند که اجرای این پروژه را به تعویق انداختهاند. با این حال، با توجه به تحولات اخیر در منطقه و تلاشهای دیپلماتیک برای بهبود روابط، امید میرود که این کریدور به زودی به بهرهبرداری برسد و تحولی عمیق در معادلات ژئوپلیتیکی منطقه ایجاد کند.
در نهایت، کریدور شلمچه–بصره میتواند به عنوان نقطه عطفی در روابط ایران و عراق عمل کند و با تقویت زیرساختهای حملونقل، به توسعه پایدار اقتصادی در منطقه کمک کند. با توجه به روندهای اقتصادی و سیاسی موجود، این پروژه میتواند به عنوان یکی از مهمترین تحولات ژئوپلیتیکی در غرب آسیا شناخته شود و به ایجاد ثبات و امنیت بیشتر در منطقه کمک کند.




