یارانههای انرژی با هدف کاهش هزینهها و تثبیت قیمتها اعمال میشوند اما میتوانند به اختلال در بازار و کاهش سرمایهگذاری منجر شوند. اصلاحات یارانهها برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و حمایت از فناوریهای پاک ضروری است و نیازمند همکاری بینالمللی است.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، یارانههای انرژی به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی سیاستگذاری اقتصادی، نقش مهمی در کاهش هزینههای تولید و تثبیت قیمتها ایفا میکنند. این یارانهها که توسط دولتها به منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان اعمال میشوند، با هدف بهبود دسترسی به انرژی و محافظت از صنایع انرژیبر در برابر نوسانات جهانی طراحی شدهاند. با این حال، در بلندمدت، این یارانهها میتوانند به اختلال در سازوکار بازار و کاهش سرمایهگذاری در بخش انرژی منجر شوند و همچنین تلاشها برای مقابله با تغییرات اقلیمی را تضعیف کنند.
یارانههای انرژی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: یارانههای سمت عرضه و یارانههای سمت تقاضا. یارانههای سمت عرضه با کاهش مصنوعی هزینههای نهایی، شرکتها را از فشار رقابتی محافظت میکنند. در مقابل، یارانههای سمت تقاضا با پایین نگه داشتن قیمتها، انگیزه مصرفکنندگان برای صرفهجویی و بهبود بهرهوری را کاهش میدهند. به عنوان مثال، مصرف سوخت وسایل نقلیه در منطقه خاورمیانه بیش از دو برابر متوسط جهانی است که این امر ناشی از یارانههای گسترده سوخت میباشد.
در سال ۱۳۸۸، رهبران کشورها از جمله گروه جی ۲۰، بر ضرورت اصلاح یارانههای ناکارآمد سوختهای فسیلی تاکید کردند. این اصلاحات با هدف کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و حرکت به سوی منابع انرژی پایدارتر، به عنوان یک اولویت جهانی مطرح شد. با توجه به روندهای اقتصادی و زیستمحیطی، پیشبینی میشود که کاهش یارانههای انرژی و سرمایهگذاری در فناوریهای نوین انرژی، به ایجاد فرصتهای جدید اقتصادی و کاهش اثرات زیستمحیطی کمک کند.
در نهایت، اصلاحات یارانههای انرژی نه تنها میتواند به بهبود کارایی اقتصادی منجر شود، بلکه با حمایت از توسعه فناوریهای پاک و کاهش انتشار گازهای گلخانهای، نقش مهمی در دستیابی به اهداف توسعه پایدار ایفا میکند. این تغییرات نیازمند همکاری و هماهنگی بینالمللی و اتخاذ سیاستهای هوشمندانهای است که منافع اقتصادی و زیستمحیطی را به طور همزمان تامین کند.
