آیا پایان سلطه هیدروهژمونی مصر نزدیک است؟

به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، در میانه یک تنش ژئوپلیتیک عمیق و تاریخی، مصر با چالشی بی‌سابقه در حوزه منابع آبی خود مواجه است. این تنش، ریشه در جغرافیای بی‌رحم و اقتصاد شکننده مصر دارد که به شدت به رود نیل وابسته است. عبدالفتاح عبدالعاطی، وزیر منابع آبی مصر، به صراحت اعلام کرده است که کشورش در صورت هرگونه آسیب یا خسارت، بر اساس حقوق بین‌الملل، حق استفاده از تمامی ابزارهای قانونی برای دفاع از خود و منافع آبی‌اش را دارد. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که اتیوپی بر حق حاکمیت خود بر سد النهضه و منابع آبی واقع در قلمرو ملی‌اش تاکید دارد.

برای درک عمق این بحران، باید به وابستگی مصر به رود نیل و تأثیرات پروژه سد النهضه اتیوپی بر این وابستگی توجه کرد. مصر، به معنای واقعی، مولود نیل است؛ کشوری که جغرافیای آن را فلاتی بیابانی تشکیل می‌دهد و تنها نوار باریک دره و دلتای نیل به آن حیات بخشیده است. این جغرافیای خشک و انعطاف‌ناپذیر، مصر را به شدت به نیل وابسته کرده است، به‌طوری‌که حدود ۹۷ درصد از نیاز آبی این کشور از این رود تأمین می‌شود. در چنین شرایطی، هر گونه تغییر در جریان آب نیل می‌تواند به بحران‌های اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای منجر شود.

با توجه به تحلیل‌های اقتصادی و ژئوپلیتیک، مصر در تلاش است تا از تمامی ابزارهای دیپلماتیک و قانونی برای حفظ منافع آبی خود بهره گیرد. این کشور همچنین به دنبال تقویت زیرساخت‌های آبی و افزایش بهره‌وری منابع موجود است تا وابستگی خود به نیل را کاهش دهد. در مقابل، اتیوپی با بهره‌برداری از سد النهضه، به دنبال افزایش تولید انرژی و توسعه اقتصادی است. این وضعیت، به یک بازی پیچیده ژئوپلیتیک تبدیل شده است که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر ثبات منطقه‌ای داشته باشد.

در نهایت، آینده تعاملات آبی میان مصر و اتیوپی به توانایی این دو کشور در دستیابی به توافقی پایدار و متوازن بستگی دارد. با توجه به اهمیت حیاتی نیل برای مصر و تلاش‌های اتیوپی برای توسعه اقتصادی، هر گونه راه‌حل باید به گونه‌ای باشد که منافع هر دو کشور را تأمین کند و از تنش‌های بیشتر جلوگیری نماید. در این میان، نقش جامعه بین‌المللی در میانجی‌گری و تسهیل مذاکرات نیز بسیار حائز اهمیت است.