بازار خودرو ایران در رکود است و شکاف قیمت کارخانه و بازار آزاد عمیقتر شده است. ابزارهای تنظیمگری ناکارآمد بوده و سیاستهای قیمتگذاری دستوری به بحران دامن زدهاند. نیاز به بازنگری در سیاستها و ایجاد هماهنگی برای بهبود وضعیت احساس میشود.
به نقل از خبرگزاری عصر اقتصاد، در حالی که ویترین نمایشگاهداران از خودروهای متنوع پر شده است، بازار خودرو همچنان در رکود به سر میبرد و دادوستدها به صفر نزدیک شدهاند. این وضعیت نشاندهنده شکسته شدن قله تاریخی رانت در بازار خودرو است، جایی که شکاف میان قیمت کارخانه و بازار آزاد به سطحی رسیده که نمیتوان آن را صرفاً به نوسانات مقطعی یا هیجانات کوتاهمدت نسبت داد. این شکاف عمیقتر از پیش شده و انگیزههای سوداگری را تقویت کرده است، در حالی که دسترسی مصرفکنندگان واقعی به خودرو را دشوارتر کرده است.
ابزارهای تنظیمگری که قرار بود به آرامش بازار کمک کنند، اکنون ناکارآمدی خود را به وضوح نشان میدهند. در واقع، این ابزارها به جای تنظیم بازار، به ابزاری برای کنترل خودروسازان تبدیل شدهاند. مسئله اصلی بازار خودروی ایران، کمبود ابزارهای تنظیمگری نیست، بلکه نبود هماهنگی، ثبات و هدفگذاری روشن در این مسیرها است. سیاست قیمتگذاری دستوری که با هدف حمایت از مصرفکننده طراحی شده بود، امروز به مکانیسمی برای سرکوب قیمت کارخانه و انتقال سود به بازار غیررسمی تبدیل شده است.
اختلاف چندصد میلیونتومانی میان قیمت رسمی و بازار آزاد، نتیجه مستقیم این سیاستهای ناکارآمد است. الزام خودروسازان به افزایش تیراژ تولید، بدون توجه به اصول اقتصادی و تقاضای واقعی بازار، تنها به افزایش نارضایتیها و تعمیق بحران منجر شده است. این وضعیت نه تنها به زیان مصرفکنندگان است، بلکه به تضعیف صنعت خودروسازی داخلی نیز میانجامد.
در پایان، برای برونرفت از این بحران، نیاز به بازنگری جدی در سیاستهای تنظیم بازار خودرو و ایجاد هماهنگی میان نهادهای مرتبط احساس میشود. ایجاد ثبات و شفافیت در سیاستگذاریها میتواند به کاهش شکاف قیمتی و بهبود دسترسی مصرفکنندگان به خودرو کمک کند. با توجه به روندهای اقتصادی و شاخصهای موجود، پیشبینی میشود که بدون اصلاحات ساختاری، بحران بازار خودرو در ایران همچنان ادامه خواهد داشت.
