رقابت تاریخی روسیه و بریتانیا در آسیای مرکزی به عنوان «بازی بزرگ» با ظهور قدرتهای جدید به «بازی بزرگ جدید» تبدیل شده است. ایران با سفر پزشکیان به این منطقه، به دنبال نقش فعالتر و تقویت روابط اقتصادی و سیاسی است تا نفوذ خود را افزایش دهد.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در قرن نوزدهم، رقابت میان روسیه و بریتانیا بر سر تسلط بر آسیای مرکزی به عنوان «بازی بزرگ» شناخته میشد، رقابتی که اکنون با ظهور قدرتهای جدید و منطقهای به شکل «بازی بزرگ جدید» احیا شده است. این رقابت تاریخی، که شامل تنشهای ژئوپلیتیکی و سیاسی بود، اکنون با تغییرات ساختاری در نظم جهانی و ظهور قدرتهای غیرغربی، به مرحلهای تازه وارد شده است. در این میان، سفر اخیر پزشکیان به آسیای مرکزی نشاندهنده تمایل ایران به ایفای نقش فعالتر در این منطقه است.
در قرن نوزدهم، روسیه تزاری با هدف دسترسی به آبهای گرم جنوبی، به افغانستان و بخشهایی از پاکستان و ایران چشم دوخته بود. در مقابل، بریتانیا که سلطه خود بر آسیای جنوبی را تکمیل کرده بود، به آسیای مرکزی به عنوان منطقهای غنی از نظر کشاورزی، منابع آب و معدنی نگاه میکرد. اما با افول قدرتهای آن زمان و ظهور نقاط کانونی جدید در جنوب غرب آسیا، رقابتها به حوزههایی مانند خاورمیانه و پاسیفیک منتقل شد و در دوره جنگ سرد به اوج خود رسید.
امروزه، با ظهور قدرتهای غیرغربی و تغییرات در نظم جهانی، رقابتها در آسیای مرکزی به مرحلهای جدید وارد شدهاند. ایران، با توجه به موقعیت استراتژیک خود و منابع غنی این منطقه، به دنبال تقویت روابط اقتصادی و سیاسی خود با کشورهای آسیای مرکزی است. این تلاشها میتواند به افزایش نفوذ ایران در منطقه و بهرهبرداری از فرصتهای اقتصادی جدید منجر شود.
در نهایت، ورود ایران به عرصه رقابتهای جدید آسیای مرکزی میتواند به تقویت جایگاه این کشور در نظم جدید جهانی کمک کند. با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی و اقتصادی در منطقه، ایران باید با دقت و برنامهریزی دقیق به دنبال تقویت روابط خود با کشورهای آسیای مرکزی باشد. این امر نه تنها به توسعه اقتصادی ایران کمک خواهد کرد، بلکه میتواند به افزایش ثبات و امنیت در منطقه نیز منجر شود.
