آیا ایبوکها در ایران به کالای لوکس تبدیل شدهاند؟

تورم و کاهش قدرت خرید در ایران دسترسی به ایبوکها را دشوار کرده و آنها را به کالای لوکس تبدیل کرده است. با وجود ارزانتر بودن ایبوکها نسبت به نسخههای چاپی در سطح جهانی، در ایران این تفاوت قیمت محسوس نیست و نیازمند سیاستهای حمایتی است.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، در شرایط کنونی اقتصاد ایران، تورم مزمن و کاهش قدرت خرید بهطور چشمگیری بر دسترسی به ایبوکها تأثیر گذاشته است. اگرچه در نگاه نخست، نسخههای الکترونیکی کتابها بهنظر میرسد که ارزانتر از نسخههای چاپی باشند، اما وقتی این قیمتها را در مقایسه با حداقل حقوق و درآمد واقعی شهروندان ایرانی بررسی میکنیم، میبینیم که هزینه خرید یک ایبوک برای بسیاری از کاربران ایرانی بهمراتب سنگینتر از کاربران در کشورهای توسعهیافته است. این امر باعث شده است که پلتفرمها و کتابهای الکترونیکی که قرار بود دسترسی به کتاب را عادلانهتر کنند، در اقتصاد ایران به کالایی تبدیل شوند که بخش قابلتوجهی از جامعه توان خرید منظم آن را ندارد.
بررسیهای بازار جهانی نشان میدهد که استاندارد جهانی الزامآوری برای تعیین تفاوت قیمت میان نسخههای الکترونیکی و چاپی وجود ندارد. قیمتگذاری ایبوکها عمدتاً تابع تصمیم ناشران، مدلهای تجاری پلتفرمها و شرایط بازار است. با این حال، بررسیهای انجامشده در بازارهای بینالمللی نشان میدهد که نسخههای الکترونیکی معمولاً بین ۲۰ تا ۵۰ درصد ارزانتر از نسخههای فیزیکی هستند. اما در ایران، این تفاوت قیمت بهدلیل شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید، بهطور ملموسی احساس نمیشود و ایبوکها بهعنوان کالایی لوکس تلقی میشوند.
در نهایت، با توجه به روندهای اقتصادی کنونی و عدم وجود سیاستهای حمایتی مناسب، بهنظر میرسد که دسترسی به ایبوکها در ایران همچنان با چالشهای جدی روبهرو خواهد بود. این موضوع نیازمند توجه ویژه سیاستگذاران و تصمیمگیران اقتصادی است تا با ایجاد شرایط مناسب، دسترسی به منابع آموزشی و فرهنگی برای همه اقشار جامعه فراهم شود. در غیر این صورت، فاصله طبقاتی در دسترسی به اطلاعات و دانش روزافزون خواهد شد و تأثیرات منفی بر توسعه فرهنگی و علمی کشور خواهد داشت.




