روایتگری در دیپلماسی: چالشها و فرصتها

محمدجواد ظریف در همایش ایرانشناسی به اهمیت روایتگری و دیپلماسی فرهنگی در روابط بینالمللی پرداخت و تاکید کرد که آمریکا نتوانست نظم تکقطبی را مسلط کند، در حالی که اروپا با هنجارسازی موفقتر بود. وی نقش ایران پس از حمله صدام به کویت را نیز بررسی کرد.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران، در روز شنبه ۲۴ آبان در همایش بینالمللی «ایرانشناسی: دیپلماسی فرهنگی و تعاملات بینالمللی» به بررسی نقش روایت و شناخت در شکلگیری روابط بینالمللی آینده پرداخت. وی با اشاره به فروپاشی نظام دوقطبی و تلاش ایالات متحده برای تسلط بر جهان، اظهار داشت که این کشور در دهه ۹۰ میلادی به دنبال ایجاد نظم جدیدی در مناطقی چون عراق، آفریقا، سودان، لیبی، یوگسلاوی و افغانستان بود. ظریف تاکید کرد که هدف آمریکا نه مبارزه با تروریسم، بلکه برهم زدن نظم موجود بود.
ظریف در ادامه بیان کرد که ایالات متحده نتوانست نظم تکقطبی را بر جهان مسلط کند، چنانکه در گزارش بیکر همیلتون در سال ۲۰۰۶ به این ناکامی اشاره شد. وی افزود که در مقابل، اروپا با اتخاذ رویکرد هنجارسازی موفقتر عمل کرد و تصمیم گرفت در حوزه معنایی به رقابت بپردازد. این رویکرد اروپا نشاندهنده اهمیت روایتگری در شکلدهی به تعاملات بینالمللی است، جایی که قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی میتواند به عنوان ابزاری موثر در پیشبرد اهداف ملی عمل کند.
در ادامه، ظریف به نقش ایران در منطقه پس از حمله صدام حسین به کویت پرداخت و اظهار داشت که این رویداد حقانیت ایران را در عرصه بینالمللی ثابت کرد و به تدریج این تصور که ایران تهدیدی برای منطقه است، فروپاشید. وی خاطرنشان کرد که گروههایی نظیر حزبالله، حماس و جهاد اسلامی در زمانی شکل گرفتند که ایران در شرایط ضعف نظامی قرار داشت، اما توانست با استفاده از دیپلماسی و روایتگری، جایگاه خود را تقویت کند.
در پایان، ظریف بر اهمیت استفاده از دیپلماسی فرهنگی و روایتگری در تقویت روابط بینالمللی تاکید کرد و بیان داشت که در دنیای پیچیده امروز، کشورها باید به دنبال راهکارهایی باشند که از طریق آن بتوانند با استفاده از قدرت نرم، تعاملات سازندهای را در عرصه جهانی رقم بزنند. این امر نیازمند شناخت دقیق از روندهای جهانی و استفاده هوشمندانه از ابزارهای دیپلماسی است.




