بازار جهانی پسته تا سال ۱۴۰۹ با رشد ۴.۷۸ درصدی به ۷.۱۶ میلیارد دلار میرسد. ایران با چالش کاهش منابع آب مواجه است و برای حفظ جایگاه خود باید از فناوریهای نوین و مدیریت منابع آبی بهره ببرد. افزایش تقاضای جهانی فرصتهای اقتصادی جدیدی را فراهم میکند.
به نقل از خبرگزاری تحلیل بازار، در افق سال ۱۴۰۹، بازار جهانی پسته با رشد چشمگیر ۴.۷۸ درصدی ارزش سالانه، به رقمی بالغ بر ۷.۱۶ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد قابل توجه در حالی پیشبینی میشود که ارزش این بازار در سال ۱۴۰۴، به میزان ۵.۶۷ میلیارد دلار تخمین زده شده است. پسته، به عنوان یکی از محصولات باغی استراتژیک، عمدتاً توسط کشورهایی نظیر ایران، ترکیه و ایالات متحده تولید میشود. بر اساس آمارهای جهانی، در سال ۲۰۱۸ تولید جهانی پسته به ۹۱۱,۸۲۹ تن رسید که سهم ایران با ۳۳۷,۸۱۵ تن در صدر قرار داشت و ایالات متحده با ۳۳۵,۶۶۰ تن در رتبه دوم بود. چین نیز با تولید ۱۰۶,۱۵۵ تن، جایگاه سوم را به خود اختصاص داد.
با گذشت زمان، تغییراتی در سهم بازار تولیدکنندگان اصلی پسته رخ داده است. در فاصله سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱، ایالات متحده موفق به تولید حدود دو سوم از کل پسته جهان شد و سهمی ۶۷ درصدی را از آن خود کرد. ایران با سهم ۱۷ درصدی در جایگاه دوم و ترکیه با ۱۱ درصد در رتبه سوم قرار گرفتند. تولیدات یونان و سوریه نیز مجموعاً ۴ درصد از بازار را شامل شدند، در حالی که تنها ۱ درصد از این محصول از سایر کشورها تأمین شد. این تغییرات در سهم بازار، ناشی از عوامل متعددی از جمله تغییرات اقلیمی و مدیریت منابع آب است.
در ایران، کاهش منابع آب زیرزمینی به عنوان چالشی اساسی برای پستهکاران مطرح است. با توجه به اینکه پسته یکی از محصولات کشاورزی حساس به شرایط آب و هوایی است، مدیریت بهینه منابع آبی و اتخاذ راهبردهای پایدار در تولید، برای حفظ و ارتقای جایگاه ایران در بازار جهانی ضروری به نظر میرسد. این چالشها، نیازمند توجه ویژه سیاستگذاران و برنامهریزان اقتصادی کشور است تا با بهرهگیری از فناوریهای نوین و روشهای آبیاری کارآمد، از افت تولید جلوگیری شود.
در پایان، با توجه به روند رو به رشد تقاضای جهانی برای پسته و فرصتهای اقتصادی ناشی از آن، کشورهای تولیدکننده میتوانند با سرمایهگذاری در زیرساختهای کشاورزی و بهبود فرآیندهای تولید، سهم بیشتری از این بازار پررونق را به دست آورند. ایران نیز با توجه به ظرفیتهای بالقوه خود، میتواند با رفع چالشهای موجود و بهرهگیری از راهکارهای نوآورانه، نقش مؤثری در آینده بازار جهانی پسته ایفا کند.
