در دهه ۱۳۹۰، استارتآپهای ایران با رشد سریع مواجه شدند، اما با چالشهایی مانند تحریمها و مهاجرت نیروی انسانی روبرو شدند. برای احیای این بخش، سیاستهای حمایتی و جذب سرمایهگذاری خارجی ضروری است تا ایران به قطب نوآوری منطقه تبدیل شود.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، در آغاز دهه ۱۳۹۰، ایران شاهد ظهور و رشد چشمگیر استارتآپها بود، پدیدهای که با ترکیب نیروی جوان و خلاق، سرمایهگذاریهای خارجی و توسعه سریع بازار دیجیتال به واسطه گسترش اینترنت و تلفنهای هوشمند شکل گرفت. این همافزایی پویا، موتور محرکهای برای رشد سریع اقتصاد نوآوری در کشور شد. با این حال، با تشدید تحریمها و محدودیتهای اینترنتی، مهاجرت نیروی انسانی متخصص و کاهش ورود سرمایهگذاری خارجی، این اکوسیستم به تدریج با چالشهای جدی مواجه شد و وارد دورهای از رکود گردید.
امروزه، چالش اصلی پیش روی استارتآپهای ایرانی دیگر کمبود منابع مالی نیست، بلکه بحران جدیتری در خروج سرمایههای انسانی و تضعیف زیستبوم کارآفرینی کشور نهفته است. با ظهور نمونههای موفقی همچون دیجیکالا، کافهبازار و آپارات در اوایل دهه ۱۳۹۰، اکوسیستم استارتآپی ایران به مرحلهای جدی وارد شد. اما برآوردهای اخیر نشان میدهد که از میان ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ استارتآپ فعال در کشور، کمتر از ۱۰ درصد توانستهاند به مقیاس بزرگ یا سودآوری پایدار دست یابند. بیشترین فعالیتها در حوزههای فینتک، تجارت الکترونیک، آموزش آنلاین، لجستیک و حملونقل، و سلامت دیجیتال مشاهده میشود.
تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که برای احیای رشد در این بخش، نیاز به سیاستگذاریهای حمایتی و ایجاد زیرساختهای مناسب برای جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص وجود دارد. همچنین، توسعه همکاریهای بینالمللی و تسهیل ورود سرمایهگذاری خارجی میتواند نقشی کلیدی در بازسازی این اکوسیستم ایفا کند. با توجه به روندهای جهانی و افزایش تقاضا برای خدمات دیجیتال، فرصتهای قابل توجهی برای رشد و توسعه استارتآپها در ایران وجود دارد، به شرط آنکه چالشهای کنونی بهطور مؤثر مدیریت شوند.
در نهایت، برای دستیابی به یک اکوسیستم پایدار و پویا، نیاز به بازنگری در سیاستهای اقتصادی و ایجاد محیطی مناسب برای نوآوری و کارآفرینی است. با اتخاذ رویکردی جامع و استراتژیک، ایران میتواند از پتانسیل بالای خود در حوزه استارتآپها بهرهبرداری کرده و به یکی از قطبهای نوآوری منطقه تبدیل شود.
