آلودگی هوا و ترافیک تهران با توسعه حملونقل عمومی، بهویژه مترو، کاهش مییابد. با وجود کارایی بالاتر مترو در کاهش آلودگی و ترافیک، سرمایهگذاری بیشتر بر اتوبوسها به دلیل هزینه کمتر و نتایج سریعتر انجام میشود. توجه به مترو برای کاهش پایدار ضروری است.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، آلودگی هوا و ترافیک، دو چالش بزرگ برای ساکنان تهران به شمار میآیند. در مهرماه امسال، از هر سه روز، دو روز هوای تهران در وضعیت «ناپاک» قرار داشت. این معضلات به یکدیگر وابستهاند و راهحل آنها در توسعه حملونقل عمومی نهفته است، بهویژه از طریق گسترش خطوط مترو و افزایش تعداد قطارها. با این حال، هزینههای بالا و زمانبر بودن توسعه خطوط مترو، مدیران شهری را به سمت سرمایهگذاری کمتر در این حوزه سوق داده و آنها را به توسعه بزرگراهها و خطوط اتوبوس تندرو به دلیل ارزانی و دسترسی آسانتر، ترغیب کرده است.
تحقیقات نشان میدهد که مترو در کاهش استفاده از خودروهای شخصی دو برابر خطوط اتوبوس تندرو (BRT) مؤثر است و تاثیر آن بر کاهش هزینههای اقتصادی-اجتماعی آلودگی هوا ۱.۶ برابر بیشتر است. با این وجود، هر دو سیستم حملونقل به یک اندازه از بودجه شهری سهم میبرند. در مقابل، اتوبوسهای معمولی در کاهش ترافیک و هزینههای آلودگی هوا سهمی ندارند. این در حالی است که در تهران، توجه بیشتری به تأمین اتوبوسها میشود، حتی با وجود راندمان بالاتر مترو.
این سوال مطرح میشود که چرا با وجود کارایی بالاتر مترو در کاهش آلودگی و ترافیک، همچنان سرمایهگذاری بیشتری بر روی اتوبوسها صورت میگیرد؟ پاسخ به این سوال در تحلیلهای اقتصادی و اجتماعی نهفته است. سرمایهگذاری در مترو نیازمند بودجههای کلان و زمان طولانیتری برای بهرهبرداری است، در حالی که توسعه خطوط اتوبوس سریعتر و با هزینه کمتر انجام میشود. این امر باعث شده تا مدیران شهری به دلیل محدودیتهای بودجهای و نیاز به نتایج سریعتر، به سمت گزینههای کمهزینهتر مانند اتوبوس متمایل شوند.
در نهایت، برای کاهش پایدار آلودگی هوا و ترافیک، ضروری است که سیاستگذاران شهری به توسعه مترو به عنوان راهحلی بلندمدت و مؤثرتر توجه بیشتری نشان دهند. با توجه به دادههای موجود و تحلیلهای کارشناسان، تمرکز بر توسعه زیرساختهای مترو میتواند به کاهش قابل توجه آلودگی و ترافیک در تهران منجر شود و در بلندمدت به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کند.
