تحلیلگران درباره اولویت سیاست یا اقتصاد در ایران اختلاف نظر دارند؛ برخی بر اصلاحات اقتصادی فوری تأکید دارند تا از کاهش رقابتپذیری جلوگیری شود، در حالی که دیگران معتقدند بدون رفع تحریمها، اصلاحات ممکن است به بحرانهای اجتماعی منجر شود.
به نقل از خبرگزاری دنیای اقتصاد، در حالی که برخی تحلیلگران بر این باورند که اقتصاد ایران نمیتواند منتظر تحولات سیاسی بماند، زیرا تحریمها ممکن است سالها ادامه یابد، گروهی دیگر بر تقدم سیاست بر اقتصاد تاکید دارند. این دو دیدگاه، چالشهای اساسی و فرصتهای پیش روی ایران را از منظرهای متفاوتی بررسی میکنند. مسأله اصلی این است که کدام رویکرد، تحلیل واقعبینانهتری از وضعیت کنونی ارائه میدهد؟
حامیان اولویت سیاست بر اقتصاد به چند نکته کلیدی اشاره میکنند. نخست، گرفتار شدن در تله تحریمهاست. این محدودیتها، بهویژه در حوزه نفت و مبادلات مالی، بهشدت توانایی دولت را در تامین منابع ارزی کاهش داده است. از این منظر، هرگونه اصلاح اقتصادی، مانند اصلاح نظام بانکی یا آزادسازی قیمتها، بدون حمایت منابع خارجی، میتواند به بحرانهای اجتماعی و تورمهای شدیدتر منجر شود. دومین چالش، «عدم قطعیت» ناشی از تحریمهاست که به عنوان دشمن اصلی سرمایهگذاری شناخته میشود. سرمایهگذاران، چه داخلی و چه خارجی، برای تصمیمگیریهای بلندمدت نیاز به محیطی قابل پیشبینی دارند. تهدید دائمی تشدید یا تمدید تحریمها، هرگونه محاسبه اقتصادی را با مخاطره مواجه میسازد.
از سوی دیگر، گروهی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تأخیر در اجرای اصلاحات اقتصادی، هزینههای سنگینتری را به دنبال خواهد داشت. در شرایطی که تحریمها ممکن است به درازا بکشد، عدم اقدام به موقع در اصلاح ساختارهای اقتصادی، میتواند به کاهش رقابتپذیری و افزایش نابرابریها منجر شود. این گروه معتقدند که اصلاحات فوری در حوزههای کلیدی مانند بودجه و نظام بانکی، حتی در غیاب منابع خارجی، میتواند به بهبود شرایط اقتصادی و افزایش اعتماد سرمایهگذاران کمک کند.
در نهایت، انتخاب بین لغو تحریمها یا اصلاحات اقتصادی، به تحلیل دقیقتر و واقعبینانهتری از شرایط و اولویتهای کشور نیاز دارد. هر دو رویکرد، با چالشها و فرصتهای خاص خود همراه هستند و تصمیمگیری در این زمینه باید بر اساس تحلیلهای جامع و استراتژیک صورت گیرد. در این میان، توجه به شاخصهای اقتصادی و روندهای جهانی میتواند به سیاستگذاران در اتخاذ تصمیمات مؤثر کمک کند.
